Często zdarza się, że małżonkowie nie mieszkają razem od dłuższego czasu i żyją w faktycznej separacji. Nie wiadomo również gdzie mieszka drugi małżonek. Co w takiej sytuacji może zrobić małżonek, który chce wnieść pozew o rozwód? Przepisy kodeksu postępowania cywilnego przewidują rozwiązanie takiego problemu. Zgodnie z art. 144 k.p.c., Przewodniczący ustanawia kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu, jeżeli wnioskodawca uprawdopodobni, że miejsce pobytu strony nie jest znane.
Uprawdopodobnienie tej okoliczności może nastąpić m.in. poprzez zasięgnięcie informacji z Centrum Personalizacji Dokumentów Ministerstwa Spraw Wewnętrznych o adresie zameldowania na pobyt stały lub czasowy drugiego małżonka. Pomocne będzie również sprawdzenie danych w Centrum Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), albo w Krajowym Rejestrze sądowym, jeżeli druga strona prowadziła działalność gospodarczą. W celu wykluczenia, że mąż lub żona przebywa w zakładzie karnym lub jest tymczasowo aresztowany, należy zwrócić się o informację do Krajowego Rejestru Karnego. Jeżeli sąd rozwodowy stwierdzi, że wnioskodawca uprawdopodobnił powyższe okoliczności, to ustanowi kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu. O ustanowieniu kuratora Przewodniczący ogłosi publicznie w budynku sądowym i lokalu wójta, (burmistrza, prezydenta miasta), natomiast w sprawach większej wagi, gdy uzna to za potrzebne, także w prasie. Pisma procesowe doręczane kuratorowi stają się skuteczne. W toku postępowania rozwodowego kurator dla nieznanego z miejsca pobytu działa i podejmuje wszystkie czynności procesowe, takie jak strona pozwana. Wyrok wydany w takiej sprawie, w której pozwanego reprezentuje kurator, nie jest wyrokiem zaocznym, ponieważ na podstawie art. 339 § 1 k.p.c., wyrok zaoczny wydaje się w przypadku, jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę, albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie. Dotyczy to więc sytuacji, kiedy pozwany został prawidłowo zawiadomiony o terminie posiedzenia sądu. Ustanowienie kuratora dla nieobecnego pozwanego nie stanowi przeszkód w orzeczeniu rozwodu z wyłącznej winy pozwanego oraz zasądzeniu alimentów na rzecz małoletnich dzieci stron.